قواعد عمومی تنظیم وصیتنامه

در قانون امور حسبی برای وصیتنامه قابل پذیرش در دادگاه ها سه شکل پیش بینی شده است :

۱-خود نوشت

۲- رسمی

۳- سری

و هر سندی که خارج از این سه شکل باشد به عنوان وصیت نامه پذیرفته نمی شود ، هرچند که اصالت آن مورد تردید و انکار قرار نگیرد . با وجود این هرگاه اشخاص ذینفع ( ورثه ) به وجود وصیتنامه اعتراف کنند دادگاه آن را رد نمی کند . تمییز این سه شکل بر اساس تشریفات تنظیم و اعتبار و قدرت اثباتی آنها است .

وصیت باید کتبی باشد تا بتوان در دادگاه به آن استناد کرد و وصیت شفاهی پذیرفته نمی شود : یعنی با شهادت نمی توان وصیت را اثبات کرد و این درست مخالف قاعده ای است که در فقه اسلام شهرت دارد .

در این مبحث به وصیت نامه خود نوشته اتکا می کنیم و در مباحث بعدی به مابقی آنها می پردازیم .

وصیت نامه خود نوشت

تعریف

در اصطلاح قانون امور حسبی وصیت نامه خود نوشته وصیتی است که (( تمام آن به خط موصی نوشته شده و دارای تاریخ روز و ماه و سال به خط موصی بوده و به امضاء او رسیده باشد )) .

شرایط تنظیم وصیتنامه

از مفاد ماده ۲۷۸ ق.ا.ج. بر می آید که وصیتنامه خودنوشت باید سه شرط را دارا باشد :

الف) نوشته شدن به خط موصی

ب) داشتن تاریخ روز و ماه و سال به خط موصی

ج) امضای وصیتنامه

اعتبار وصیت نامه خودنوشت

وصیتنامه خودنوشت سند عادی است . وارثان موصی و سایر کسانی که در مقابل آن قرار می گیرند می توانند در اصالت سند تردید کنند . در این صورت بر عهده موصی له است که انتصاب وصیتنامه را به شخص موصی اثبات کند و در این راه تابع قواعد عمومی است .

درصورتی که اصالت وصیتنامه محرز است و به درستی تاریخ آن اعتراض می شود مدعی کسی است که تاریخ را بر خلاف ظاهر نادرست می داند و باید آن را در دادگاه ثابت کند . در این دعوی شهادت به تنهایی نمی تواند کافی باشد و مدعی باید به استناد اقرار موصی یا اسناد دیگر غلط بودن تاریخ را اثبات نماید .